Summary
Amaç: Definitif radyoterapi uygulanan prostat kanserli vakalarda, biyokimyasal yinelemesiz sağkalıma etki eden faktörlerin analiz edilmesidir. Gereç ve Yöntem: Mart 1997 ve Aralık 1998 tarihleri arasında, uzak yayılım yapmamış, lokal prostat kanserli 64 vakaya Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Bölümü'nde definitif amaçlı eksternal radyoterapi (EBRT) uygulanmıştır. Vakaların medyan yaşı 71, medyan başlangıç PSA değeri 15, ve medyan Gleason skoru 7 (3-9)'dir. Dört alan pelvik kutu tedavisini izleyen prostat 'boost'u veya yalnızca prostatı ve komşu riskli organları içine alan toplam 60-76 Gy (medyan 68 Gy) dozlarda EBRT uygulanmıştır. EBRT ile neoadjuvan veya kombine eşzamanlı androjen baskılama tedavisi uygulanan kırk yedi vakanın dışındakilere hormonal tedavi verilmemiştir. Biyokimyasal yineleme, ASTRO (American Society of Therapeutic Radiation Oncology) konsensüs tanımına uygun şekilde ardışık üç PSA değerinde yükselme olarak tanımlanmıştır. Ortalama izlem süresi 35 ay olan vakaların 'biyokimyasal yinelemesiz sağkalım süresi'; EBRT başlangıcından ilk PSA yinelemesine kadar, eğer yineleme yok ise son PSA kontrolüne kadar geçen süre olarak tanımlanmıştır. Analiz sonuçları Eylül 2001'de değerlendirilmiştir. Bulgular: Tüm grubun 50 aylık biyokimyasal yinelemesiz sağkalımı %80, androjen baskılayıcı medikal tedavi gören grubun %75, yalnızca EBRT uygulananların ise %85'tir (p=0.8). Biyokimyasal yinelemesiz sağkalımı istatistiksel anlamlılık düzeyinde etkileyen faktörler, başlangıç PSA değeri (p=0.03), Gleason derecesi (p=0.002) ve nodal tutulumdur (p=0.01). Düşük risk grubundaki vakaların biyokimyasal yinelemesiz sağkalımı %100, ancak yüksek riskli vakalarda %73 saptanmıştır (p=0.16). Yüksek risk grubundaki vakalar için androjen baskılayıcı eşzamanlı tedavi kombinasyonları (p=0.04), başlangıç PSA düzeyleri 10'un üzerindeki ve Gleason derecesi 7'den büyük vakalar için eşzamanlı androjen baskılama tedavisi ve 66 Gy'den büyük dozlar sağkalıma katkı sağlamaktadır. Cox regresyon analiziyle yapılan çok değişkenli analizler sonucunda ise Gleason skorunun (p=0.02) biyokimyasal yinelemesiz sağkalımı istatistiksel anlamlılık düzeyinde etkileyen prognostik faktör olduğu saptanmıştır. Sonuç: Düşük risk grubu veya başlangıç PSA düzeyleri düşük vakalarda prognozu etkileyen herhangi bir faktör saptanmamasına karşın yüksek riskli vakalarda eksternal radyoterapi ve eşzamanlı androjen baskılayıcı tedavi kombinasyonu ile biyokimyasal yinelemesiz sağkalımın artırılabileceği bu çalışmada ortaya konmuştur. Lokalize prostat kanserli hastalarda en uygun tedavi kombinasyonu, zamanlaması ve süresinin standarda oturtulabilmesi için prospektif randomize çalışmaların uzun izlem sonuçlarının beklenmesi gerekmektedir.
