Summary
AMAÇ: Çalışmanın amacı serviks veya endometrium kanseri nedeniyle eksternal radyoterapi ve intrakaviter brakiterapi uygulanmış vakalarda erken ve geç yan etkiler ile bunları etkileyen faktörlerin değerlendirilmesidir. GEREÇ VE YÖNTEM: Kasım 1992 ile Aralık 1999 tarihleri arasında tedavi gören 771 vaka "RTOG/EORTC" ölçütlerine ve "Franco/Italian Glossary" sistemine göre erken ve geç yan etkileri belirlemek amacıyla geriye dönük olarak değerlendirilmiştir. SONUÇLAR: Vakaların 407'si (%52.8) endometrium, 364'ü (%47.2) serviks kanseri tanısı almış olup serviks kanserli vakaların 154'ü inoperabldır. Endometrium kanserli vakaların vajen, mesane ve rektum için hesaplanan total dozları sırasıyla 60.36 Gy, 56.2 Gy ve 55.6 Gy bulunmuştur. Biyolojik eşdeğer doz (BED) değerleri aynı noktalarda erken yan etkiler için 79.35, 68.63 ve 67.37, geç yan etkiler için 123.67, 97.65 ve 94.85 olarak hesaplanmıştır. Yüz altmış dokuz vakada (%41.5) akut yan etki gözlenmiş, en sık karşılaşılanı derece I-II mesane toksisitesi olmuştur. Vakaların 85'inde (%20.9) geç yan etki saptanmış ve en sık derece I-II vajinal morbidite görülmüştür. Vakaların hiçbirinde derece IV yan etki ile karşılaşılmamıştır. Opere serviks kanserlerinin değerlendirilmesinde vajen, mesane ve rektum için total dozlar sırasıyla 60.51 Gy, 56.53 Gy ve 55.67 Gy olarak bulunmuştur. Aynı noktalarda erken yan etkiler için BED değerleri 79.77, 69.36 ve 67.52, geç yan etkiler için 124.74, 99.30 ve 95.17'dir. Erken yan etki gelişen 80 vakada (%38.1) en sık derece I-II mesane toksisitesi gözlenmiştir. Geç yan etki gelişen 65 vakada (%30.9) ise en sık vajinal yan etkiye rastlanmıştır. İnopere serviks kanserlerinde vajen, mesane ve rektum için total dozlar sırası ile 70.92 Gy, 66.71 Gy ve 62.38 Gy'dir. Aynı noktalarda erken yan etkiler için BED değerleri sırasıyla 97.43, 89.64 ve 81.63, geç yan etkiler için 159.30, 143.16 ve 126.56 olarak bulunmuştur. Altmış vakada akut yan etki gelişmiş, bunların %95'i derece I-II mesane toksisitesi olarak saptanmıştır. Geç toksisite ise 95 vakada (%61.7) görülmüş ve %94'ü derece I-II vajinal morbidite olarak değerlendirilmiştir. SONUÇ: Serviks veya endometrium kanserli vakalar eksternal radyoterapi ve intrakaviter brakiterapi kombinasyonu ile güvenli bir şekilde tedavi edilebilirler. Ancak yan etki olasılığını önceden belirleyebilmek ve yan etkileri tanımlayabilmek için vakaların tedaviden önce, tedavi sırasında ve tedavi sonrasındaki takip dönemlerinde iyi tanımlanmış standart sistemlerle değerlendirilmeleri gerekmektedir.
